Page 28 - Biologia na czasie 3 - podręcznik, zakres rozszerzony
P. 28

Rozdział 5. Układ oddechowy

                 Inne białka wiążące tlen              łatwiej łączy się z tlenem niż hemoglobina
             Pracujące mięśnie szkieletowe nieustannie   występująca u osoby dorosłej (HbA). Dzięki
             potrzebują tlenu do uzyskiwania energii. Biał-  temu w łożysku następuje przekazywanie tlenu
             kiem magazynującym tlen w mięśniach jest   z krwi matki do krwi dziecka.
             mioglobina (Mb), której cząsteczki, podobnie
             jak cząsteczki hemoglobiny, zawierają żelazo
                                         2+
             na drugim stopniu utlenienia (Fe ). Powino-  100
             wactwo mioglobiny do tlenu jest większe niż
             hemoglobiny, dlatego kiedy utlenowana krew   wysycenie tlenem [%]  75
             przepływa przez mięśnie, tlen odłącza się od                    mioglobina (Mb)
             hemoglobiny i wiąże się odwracalnie z mioglo-  50
             biną. Uwalnianie tlenu przez mioglobinę jest                    hemoglobina płodowa (HbF)
             jednak trudniejsze niż jego wiązanie – zachodzi   25
             dopiero wówczas, gdy ciśnienie parcjalne tlenu   0              hemoglobina (HbA)
             w mięśniach jest bardzo niskie.               0              6,65            13,3
              Na podobnej zasadzie odbywa się dostarcza-                   ciśnienie parcjalne tlenu [kPa]
             nie tlenu do organizmu płodu w czasie ciąży.   Porównanie wiązania tlenu przez hemoglobinę
             Hemoglobina występująca u płodu (HbF)     z wiązaniem tlenu przez mioglobinę.



             Oddychanie komórkowe                                               Przypomnij sobie

             W większości komórek człowieka zachodzi oddychanie tlenowe. Jedynie
             włókna mięśniowe w warunkach deficytu tlenowego oraz erytrocyty uzyskują
             energię dzięki fermentacji mleczanowej.
             Oddychanie tlenowe składa się z czterech głównych etapów:
                glikolizy, która zachodzi w cytozolu komórki,
                reakcji pomostowej, która przebiega w matrix mitochondrium,
                cyklu Krebsa, który zachodzi w matrix mitochondrium,
                łańcucha oddechowego, który zachodzi w wewnętrznej błonie mitochondrium.

                                       glukoza
                                  2 ADP      2 NAD +
                          glikoliza                             łańcuch
                                  2 ATP      2 NADH           oddechowy
                                     2 pirogronian     e -    e -    e -    e -    H O
                                                                            ²

                                                     e -       -
                                     2 pirogronian            e      30 ADP 30 ATP
                    reakcja                           cykl
                pomostowa          2 CO ²    2 NADH    Krebsa  6 NADH, 2 FADH ²
                                                                  +
                                             2 NAD +          6 NAD , 2 FAD
                                      2 acetylo-CoA    4 CO ²   2 ADP   2 ATP




             Oddychanie tlenowe.


           192
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33